.png){kind=small}
Zijn onze processen nog wel beheerst? Bereiken we onze doelen dit jaar? Is onze informatiebeveiliging op orde? Zomaar wat vragen die bij bestuurders en managers kunnen spelen. En niet zelden blijven ze onbeantwoord, met alle risico’s van dien. Gelukkig is er een vakgebied dat hier wel grip op biedt: operational auditing.
In deze blog lees je wat operational auditing precies is, welke ontwikkelingen het vak transformeren en waarom deze auditor steeds belangrijker wordt voor organisaties die vooruit willen.
Wat is operational auditing?
Operational auditing is het vakgebied waarin een auditor objectief en onafhankelijk onderzoekt of de beheersing van processen en systemen binnen een organisatie zodanig zijn ingericht, dat strategische en operationele doelstellingen worden behaald. Daarbij kijkt de auditor niet alleen naar wat er is, maar vooral naar wat er moet gebeuren om risico’s te beperken en prestaties te verbeteren.
Het gaat dus niet om het afvinken van regels, maar om het versterken van het lerend vermogen van de organisatie. De operational auditor stelt de juiste vragen, ontwikkelt een maatwerk normenkader, voert gedegen onderzoek uit en presenteert bevindingen op een manier die beweging brengt.
Een blik naar voren dus. En dat maakt operational auditing tot veel meer dan een controlefunctie: het is een katalysator voor leren en verandering.
Wat doet een operational auditor precies?
De competenties van een goede operational auditor reiken ver. Het is iemand die:
de werkelijke vraag achter de opdracht weet te achterhalen;
een relevant toetsingskader kan samenstellen op basis van beleid, wetgeving, controlmodellen en best practices;
een betrouwbaar beeld schetst van de huidige beheersingssituatie;
scherpe, onderbouwde conclusies trekt; en
bevindingen samen met de 1ste lijn vertaalt naar aanbevelingen die daadwerkelijk tot verbetering leiden.
En dat alles in een omgeving die steeds complexer, digitaler en wendbaarder wordt.
Waarom is operational auditing zo relevant?
De wereld verandert razendsnel. Organisaties moeten zich aanpassen aan nieuwe technologieën, veranderende wet- en regelgeving, maatschappelijke verwachtingen en de interne dynamiek. Daarbij zien we vier structurele trends die het vakgebied van operational auditing extra urgent maken:
1. Digitalisering en IT-risico’s
IT is niet langer een ondersteunende functie, maar het fundament van vrijwel ieder bedrijfsproces. Denk aan ERP-systemen, data-analytics, AI, cloudoplossingen en cybersecurity. Tegelijkertijd lopen organisaties steeds meer risico door systeemstoringen, datalekken of gebrekkige autorisatieprocessen.
Voor operational auditors betekent dit: opdoen van meer technische kennis, meer samenwerking met IT-auditors en -specialisten, en meer aandacht voor digitale weerbaarheid. De operational auditor van vandaag moet ook de wereld van morgen begrijpen.
2. Focus op cultuur en gedrag
Traditioneel lag de nadruk van audits op hard controls: processen, procedures en systemen. Maar steeds meer organisaties beseffen dat beheersing ook vraagt om inzicht in gedrag, communicatie en leiderschap.
De operational auditor richt zich daarom steeds vaker ook op soft controls: vertrouwen, integriteit, aanspreekbaarheid en voorbeeldgedrag. Geen gemakkelijk terrein, maar wel essentieel. Want zoals Merchant het zegt: "Management control is het doelgericht beïnvloeden van gedrag."
3. Agile werken en wendbaarheid
Waar vroeger stabiliteit de norm was, draait het nu om aanpassingsvermogen. Organisaties kiezen voor agile werkmethoden, multidisciplinaire teams en kortcyclisch ontwikkelen. Deze wendbaarheid vraagt ook iets van auditors: minder focus op lange audittrajecten, meer op continue feedback, korte doorlooptijden en realtime risico-inzichten.
Agile auditing komt hiermee in opmars: een aanpak waarin auditing en wendbaarheid elkaar versterken.
4. Verantwoordingsdruk en transparantie
Vanuit toezichthouders, klanten en de maatschappij groeit de druk op organisaties om transparant te zijn over prestaties, risico’s en beheersmaatregelen. Denk aan ESG-rapportages, ketenverantwoordelijkheid en sociale rechtvaardigheid.
Operational auditors kunnen een cruciale rol spelen in het aantoonbaar maken van beheersing binnen deze complexe context, mits zij over de juiste vaardigheden en attitude beschikken.
De toekomst van operational auditing: waar gaat het heen?
De ontwikkelingen binnen het vakgebied zijn veelbelovend en uitdagend. Dit zijn de belangrijkste bewegingen:
➤ Van controlerend naar vooruitkijkend
Audits blikken niet alleen terug, maar moeten ook vooruitkijken. Steeds vaker wordt gevraagd: Wat moeten we nu weten om straks in control te zijn?
➤ Van compliance naar performance
Naast naleving van regels verschuift de aandacht naar het verbeteren van processen, kwaliteit en effectiviteit. Audits dragen daarmee direct bij aan strategisch succes.
➤ Van onafhankelijk naar verbindend
De auditor van nu is geen afstandelijke beoordelaar, maar een kritische vriend. Iemand die scherp blijft, maar ook meedenkt. Die de verbinding zoekt met de business en interventies doet die echt verschil maken.
➤ Van generalist naar specialist (en vice versa)
De opkomst van thema’s als data-auditing, AI, duurzaamheid en cyber maakt dat sommige auditors zich specialiseren. Tegelijkertijd blijft er behoefte aan de generalistische operational auditor die het geheel overziet en verbanden legt.
Wat betekent dit voor organisaties?
Organisaties die werk willen maken van beheersing, wendbaarheid en verantwoording, kunnen niet zonder sterke operational auditors. Zij zijn het kompas in onrustige tijden. Maar dan moeten organisaties ook investeren: in opleiding, in positionering, in een cultuur waarin audits serieus worden genomen.
En bovenal in mensen. Want goede auditors zijn schaars.
En voor auditors zelf?
Voor auditors betekent dit: blijven leren. Blijven trainen. Blijven reflecteren. Het vak vraagt meer dan ooit om een combinatie van harde expertise en zachte vaardigheden: onderzoekskunde, oordeelsvorming, communicatie, psychologie, verandermanagement.
Of, zoals we het in onze opleiding zeggen: een goede auditor is niet alleen een vakman, maar ook een veranderaar.
Tot slot
Operational auditing is geen luxe of last. Het is een noodzaak. Voor elke organisatie die haar doelen wil bereiken in een complexe wereld.
Het is een vakgebied in beweging, net als de wereld waarin het opereert. En juist daarom is het nu het moment om als operational auditor te groeien. In kennis, in invloed en in impact.
Hoe Ferocia operational auditing binnen jouw organisatie versterkt
Bij Ferocia geloven we in IT auditing als strategisch instrument. Een manier om niet alleen risico’s te beheersen, maar om organisaties sterker en wendbaarder te maken.
Daarom ondersteunen wij organisaties op drie manieren:
We leiden auditors op tot echte professionals die zelfstandig en met impact een audit kunnen uitvoeren. Denk aan onze postbacheloropleiding Operational Auditing of de cursus operational auditoring. Theorie en praktijk, met aandacht voor zowel hard controls als soft controls.
2. Tijdelijke inzet van auditors en risicoprofessionals
Heb je tijdelijk capaciteit nodig voor de uitvoering van een operational audit? Wij leveren ervaren operational auditors die direct inzetbaar zijn.
Op zoek naar een nieuwe operational auditor om je team te versterken? Wij helpen je met het vinden van de juiste professional. Iemand die niet alleen inhoudelijk sterk is, maar ook past bij jouw organisatiecultuur.
Neem contact met ons op
Meer weten? Neem dan contact met ons op. Wij helpen je graag verder!
